کنترل کیفیت فیزیکوشیمیایی فرآورده‌های ساخته شده از گیاه سنا موجود در بازار دارویی ایران

مقدمه و هدف: مصرف گیاهان دارویی و داروهای گیاهی در جوامع بشری با استقبال فزاینده‌ای روبرو شده است. در بین این فرآورده‌ها، گیاه سنا و داروهای ساخته شده از آن نیز مورد توجه هستند. از آنجا که کنترل کیفیت داروها، از جمله داروهای گیاهی یک ضرورت است، پژوهش حاضر در مورد داروهای گیاهی ساخته شده از گیاه سنا موجود در بازار دارویی ایران انجام شد. روش تحقیق: نمونه‌های این داروها (4 نوع قرص، یک کپسول و یک شربت) در سال 1381 از بازار دارویی کشور خریداری شد و آزمون‌های مختلف شناسایی، تعیین مقدار ماده موثر، زمان باز شدن، سنجش فرسایش، سختی، یکنواختی شکل دارویی، تعیین pH و سایر آزمون‌های ضروری در مورد آنها انجام و با دونمونه خارجی قرص و شربت مقایسه شد. نتایج حاصل از این بررسی براساس معیار فارماکوپه‌های آمریکا و بریتانیا و سایر منابع معتبر ارزیابی گردید. یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که همه نمونه‌های قرص از نظر یکنواختی شکل دارویی، سه نمونه از قرص‌ها از نظر زمان بازشدن و فرسایش، نمونه‌های شربت و کپسول از نظر میزان ماده موثر و نمونه کپسول از نظر یکنواختی وزن، خارج از معیارهای فارماکوپه‌ای قرار داشته ولی در مورد سایر آزمون‌ها همگی مطابق فارماکوپه بودند. نتیجه‌گیری: دقت بیشتر در ساخت و کنترل داروهای گیاهی و انجام آزمون‌های مشابه برای عرضه و مصرف بهتر و مناسب‌تر داروهای گیاهی پیشنهاد می‌شود.